Κέντρο Κοινότητας Δήμου Κατερίνης

Η Πράξη «Συνέχιση Κέντρου Κοινότητας με Παράρτημα Ρομά και δημιουργία ΚΕΜ του Δήμου Κατερίνης» με Κωδικό ΟΠΣ 6004456 εντάσσεται στο Πρόγραμμα «Κεντρική Μακεδονία 2021-2027»

Η δημόσια δαπάνη της πράξης ανέρχεται σε 1.446.605,33€ από την 1/1/2021 έως 31/12/2025

1. Το Κέντρο Κοινότητας είναι μια δομή που θεσμοθετήθηκε με το Ν. 4368 (ΦΕΚ 21 Α΄/21.02.2016) και την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) που ορίζει τις ελάχιστες προδιαγραφές λειτουργίας του (Δ23/ΟΙΚ.14435-1135 /ΦΕΚ 856 Β’/30.03.2016) όπως αυτή τροποποιήθηκε το 2019 (ΦΕΚ 1344 Β΄/19.04.2019) και το 2023 (ΦΕΚ 3322 Β΄/19.05.2023)
2. Με τη λειτουργία του επιδιώκεται η περαιτέρω υποστήριξη των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α΄ βαθμού στην εφαρμογή πολιτικών κοινωνικής προστασίας και στην ανάπτυξη ενός τοπικού σημείου αναφοράς για την υποδοχή, εξυπηρέτηση, την παροχή υπηρεσιών και τη διασύνδεση των πολιτών με όλα τα Κοινωνικά Προγράμματα και Υπηρεσίες που υλοποιούνται στην περιοχή λειτουργίας.  Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των Κέντρων Κοινότητας εντάσσεται στον Εθνικό Μηχανισμό Συντονισμού, Παρακολούθησης και Αξιολόγησης των Πολιτικών Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής (ΕΜ), ο οποίος συντονίζει τις πολιτικές κοινωνικής ένταξης, παρακολουθεί και αξιολογεί την εφαρμογή τους, προσδιορίζει τις προτεραιότητες, με βάση τις εκάστοτε ανάγκες, ώστε να ενισχύει την αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα του συστήματος κοινωνικής προστασίας. Ο ΕΜ συνδέεται επίσης με την Τοπική Αυτοδιοίκηση Α΄ και Β΄ βαθμού και συγκεκριμένα σε: α) Περιφερειακό επίπεδο: με τις Διευθύνσεις Κοινωνικής Μέριμνας, τα Περιφερειακά Παρατηρητήρια Κοινωνικής Ένταξης, τις Ειδικές Υπηρεσίες Διαχείρισης των Περιφερειακών Προγραμμάτων και β) επίπεδο ΟΤΑ Α’ Βαθμού: με τις Κοινωνικές Υπηρεσίες και τα Κέντρα Κοινότητας.
3. Αποτελεί το βασικό «πυρήνα» διευρυμένων υπηρεσιών τύπου “OneStopShοp”, με εξατομικευμένη ολιστική προσέγγιση, το οποίο, συνεργώντας με τις λοιπές κοινωνικές υπηρεσίες του Δήμου Κατερίνης, αποτελεί μία δράση «ομπρέλα» παρέχοντας υπηρεσίες οι οποίες ανταποκρίνονται στις πολιτικές που ήδη υλοποιούνται ή προγραμματίζονται και τις ενισχύουν περαιτέρω.
4. Τα Κέντρα Κοινότητας, επομένως, είναι οι αισθητήρες κάθε Δήμου για όλες τις υπηρεσίες κοινωνικής προστασίας που χρειάζεται ο πολίτης.

Οι αρμοδιότητες του Κέντρου Κοινότητας, ανά άξονα λειτουργίας, είναι:

Α. Υποδοχή -Ενημέρωση – Υποστήριξη των πολιτών

• Πληροφόρηση για ή/και παραπομπή των πολιτών σε προγράμματα πρόνοιας και κοινωνικής ένταξης που υλοποιούνται σε τοπικό, περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο (πχ. Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, προγράμματα για τη στήριξη όσων διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας (Επισιτιστικής βοήθειας & Υλικής στέρησης) ή διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, κοινωνικές δομές και υπηρεσίες που συγχρηματοδοτούνται από το ΕΚΤ/ΕΚΤ+, προγράμματα της Γενικής Γραμματείας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Δια Βίου Μάθησης και Νεολαίας κ.α.)

Υποστήριξη των πολιτών για την ένταξή τους στα προαναφερόμενα προγράμματα και με ιδιαίτερη έμφαση στην παροχή υποστήριξης κατά τη διαδικασία υποβολής της αίτησης για το Πρόγραμμα «Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα», τα προγράμματα οικονομικής ενίσχυσης των Ατόμων με Αναπηρία/ίες, προγράμματα οικονομικής ενίσχυσης οικογενειών, επίδομα παιδιού, επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων, επιδότηση ενοικίου και λοιπά στεγαστικά προγράμματα, κ.α. Τα στελέχη των Κέντρων Κοινότητας φροντίζουν τόσο για την ορθή συμπλήρωση των αιτήσεων, όσο και για την προσκόμιση και παραλαβή των κατά περίπτωση απαραίτητων συνοδευτικών εγγράφων και δικαιολογητικών.

Β. Συνεργασία με Υπηρεσίες και Δομές

• Συνεργασία και παραπομπή αιτημάτων σε άλλες δομές και υπηρεσίες που παρέχονται στα γεωγραφικά όρια της περιοχής λειτουργίας του Κέντρου Κοινότητας, π.χ. Κοινωνικοί Ξενώνες Αστέγων, Ξενώνες Κακοποιημένων Γυναικών και θυμάτων διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων, Κοινωνικά Φροντιστήρια, Δομές Ψυχικής Υγείας, Δομές για άτομα με αναπηρία, Βρεφονηπιακοί και Παιδικοί Σταθμοί, Προγράμματα για ηλικιωμένους, Προγράμματα για Ρομά, Προγράμματα για νόμιμα διαμένοντες μετανάστες, αιτούντες/δικαιούχους διεθνούς και προσωρινής προστασίας κλπ.
• Συνεργασία και παραπομπή αιτημάτων: α) σε υπηρεσίες απασχόλησης (π.χ. ΔΥΠΑ) για την ένταξη των ωφελούμενων σε προγράμματα κατάρτισης, δράσεις απασχόλησης, επιμορφωτικά σεμινάρια καθώς φυσικά και σε θέσεις εργασίας και β) σε φορείς αρμόδιους για την εφαρμογή προγραμμάτων της Γενικής Γραμματείας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης Διά Βίου Μάθησης και Νεολαίας.
• Συνεργασία με την τοπική αγορά εργασίας με στόχο την ένταξη των ανέργων. Στόχος είναι η ανάπτυξη επαφών και τακτικής επικοινωνίας με φορείς εκπροσώπησης των εργοδοτών και των εργαζομένων (π.χ. Επιμελητήρια, ενώσεις και ομοσπονδίες εργαζομένων, συλλόγους επιχειρήσεων ή επιχειρηματικών ομάδων, κλπ). Τα Κ.Κ. συνεργάζονται κυρίως με τα Γραφεία Προώθησης Απασχόλησης των Δήμων (όταν αυτά υφίστανται) για την ανάπτυξη των σχετικών συνεργειών.

Γ. Παροχή Υπηρεσιών που θα αποσκοπούν στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και θα διασφαλίζουν την κοινωνική ένταξη των ωφελούμενων

Ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες του πληθυσμού της περιοχής, τα Κέντρα Κοινότητας δύνανται να παρέχουν υπηρεσίες που θα αποσκοπούν στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και θα διασφαλίζουν την κοινωνική ένταξη των ωφελούμενων. Ενδεικτικώς αναφέρονται οι κάτωθι υπηρεσίες:

• Παροχή γενικής συμβουλευτικής υποστήριξης για την ένταξη στην αγορά εργασίας, υπηρεσίες επαγγελματικού προσανατολισμού κ.α.
• Παροχή συμβουλευτικής ψυχοκοινωνικής στήριξης σε παιδιά, οικογένειες, ενήλικες και ηλικιωμένους και εφαρμογή μεθοδολογίας και εργαλείων στήριξης της ευάλωτης οικογένειας σε επίπεδο κοινότητας.
• Παροχή πληροφόρησης αναφορικά με ζητήματα στέγασης και παραπομπή σε υλοποιούμενα στεγαστικά προγράμματα.
• Ανάπτυξη δράσεων δημιουργικής απασχόλησης και μαθησιακής στήριξης παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας, σε συνέργεια με τα προγράμματα εκπαίδευσης που υλοποιούνται (εκπαιδευτικές δραστηριότητες, μαθησιακή υποστήριξη, παροχή γευμάτων, υποστήριξη σχολικού περιβάλλοντος κ.α.)
• Παροχή πληροφόρησης αναφορικά με προγράμματα για συνδρομή στη δημιουργία ευκαιριών για νέους, π.χ. επαγγελματικός προσανατολισμός για εφήβους, βελτίωση δεξιοτήτων, πολιτισμικές και διαπολιτισμικές δραστηριότητες, προγράμματα νεανικής συμμετοχής και στήριξης, σε συνεργασία με το Συνήγορο του Παιδιού και άλλες υπηρεσίες και δομές.
• Διοργάνωση δράσεων ευαισθητοποίησης και εκδηλώσεων με επιμορφωτικό, επικοινωνιακό, κοινωνικό και διαπολιτισμικό περιεχόμενο όπως: οργάνωση ομάδων γειτονιάς για την ανάληψη κοινοτικών πρωτοβουλιών και την ενεργοποίηση των πολιτών, διοργάνωση εκπαιδευτικών σεμιναρίων προληπτικής ιατρικής και συνθηκών υγιεινής διαβίωσης, δράσεις εμβολιασμού σε συνέργεια με αρμόδιους φορείς, δικτύωση με φορείς της τοπικής κοινωνίας (σχολεία, πολιτιστικοί σύλλογοι, επαγγελματικοί φορείς, φορείς κοινωνίας πολιτών, διεθνείς οργανισμοί κλπ) για μεικτές πρωτοβουλίες δράσεων για την τοπική ανάπτυξη, την καταπολέμηση της σχολικής διαρροής κ.α.
• Διοργάνωση μεικτών δράσεων για την κοινωνικοποίηση και την κοινωνική ένταξη, ειδικότερα (αλλά όχι αποκλειστικά) για μαθητές με αναπηρία, παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, Ρομά , παιδιά με μεταναστευτικό/προσφυγικό υπόβαθρο.
• Παροχή ενημερωτικής συνδρομής για νομικά θέματα ή ζητήματα σε σχέση με τις παρεχόμενες δυνατότητες, όργανα, διαδικασίες κ.λπ.
• Συγκέντρωση και διανομή βασικών αγαθών.
• Ανάπτυξη Δικτύου Εθελοντισμού που είτε θα συνδράμει το προσωπικό του Κέντρου Κοινότητας κατά περίπτωση, πάντοτε υπό την εποπτεία του συντονιστή του Κέντρου και με βάση τις οδηγίες και κατευθύνσεις του, είτε θα συμβάλλει στις δράσεις των υπολοίπων δομών αντιμετώπισης της φτώχειας, υπό τις οδηγίες και τον έλεγχο του τακτικού προσωπικού των δομών αυτών.

Α. Παράρτημα Ρομά

Η διεύρυνση της δράσης του Κέντρου Κοινότητας με τη δημιουργία Παραρτήματος, λαμβάνει χώρα σε περιοχές όπου εντοπίζονται συγκεντρώσεις Ρομά1. Στην περίπτωση αυτή, το Κέντρο  Κοινότητας, μέσω του Παραρτήματος Ρομά, προσφέρει εξειδικευμένες υπηρεσίες ανάλογα με τις ανάγκες των τοπικών κοινοτήτων, με σκοπό την υλοποίηση ενός ευρέως φάσματος δράσεων ένταξης, σε τοπικό επίπεδο με έμφαση στους τομείς απασχόλησης, εκπαίδευσης, υγείας, προστασίας και πρόνοιας, κοινωνικής ασφάλισης, ισότητας, ενίσχυσης της συμμετοχής των Ρομά στην κοινωνική, οικονομική ζωή και διαμεσολάβησης.

Για την επίτευξη του στόχου της κοινωνικής ενσωμάτωσης απαιτείται η διασύνδεση του Παραρτήματος Ρομά με όλες τις Υπηρεσίες και δομές Κοινωνικού Χαρακτήρα των ΟΤΑ και της Περιφέρειας ή ακόμα και κρατικές/κεντρικές Υπηρεσίες (όταν απαιτείται) που συμβάλλουν στην κοινωνική προστασία, στην κοινωνική ένταξη, στην εκπαίδευση και στην ενίσχυση της απασχόλησης των ωφελούμενων.

Επίσης, αναπτύσσει διαδικασίες συνεργασίας, οι οποίες αποβλέπουν στην επίτευξη της συνέργειας και συμπληρωματικότητας μεταξύ συναφών δράσεων και υπηρεσιών καθώς και τη δημιουργία δικτύων με φορείς οι οποίοι:

• έχουν ως αντικείμενο υπηρεσία/υπηρεσίες που σχετίζονται με θέματα που αφορούν τους Ρομά, ή/και
• υλοποιούν δράσεις ή ενέργειες σχετικές με το αντικείμενο.

Για την επίτευξη των παραπάνω, το Παράρτημα δραστηριοποιείται στην παροχή υπηρεσιών μέσω εξατομικευμένης και μακροπρόθεσμης προσέγγισης στα ωφελούμενα άτομα, αρχικά χαρτογραφώντας τα απαραίτητα βήματα για την πορεία τους προς την κοινωνική ένταξη και την απασχόληση, και στη συνέχεια υποστηρίζοντας και παρακολουθώντας τη διαδικασία αυτή μέσω των Τοπικών Σχεδίων Δράσης για την Ένταξη, την Ισότητα και τη Συμμετοχή των Ρομά και του Πλάνου Ένταξης Ωφελούμενου. Επίσης, υποστηρίζει τα ωφελούμενα άτομα Ρομά του οικισμού/καταυλισμού/θύλακα στον οποίο το Παράρτημα είναι χωροθετημένο, ως προς τις διαδικασίες χορήγησης του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και υποστηρίζει τη συμμετοχή του σε προγράμματα ενίσχυσης της απασχόλησης.

Συνίσταται το Παράρτημα Ρομά να χωροθετείται στην περιοχή συγκέντρωσης Ρομά (θύλακας, οικισμός, καταυλισμός, κλπ).

Οι ειδικότερες/εξειδικευμένες υπηρεσίες που παρέχουν τα Παραρτήματα Ρομά, αφορούν στα εξής:

Υπηρεσίες στήριξης, ενδυνάμωσης και κοινωνικής ένταξης

• Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για την ένταξη της οικογένειας (ιδιαίτερα των παιδιών), τη στήριξη και προώθηση των δικαιωμάτων του παιδιού και τη διασύνδεση και παραπομπή σε δημόσιες υπηρεσίες, όπως παιδείας, αθλητισμού, πολιτισμού, δημιουργικής απασχόλησης κ.λ.π.)
• Υποστήριξη και παρακολούθηση της σχολικής φοίτησης και ανάπτυξη δράσεων μαθησιακής στήριξης παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας και ενηλίκων
• Στήριξη, ενδυνάμωση και ενεργοποίηση των νέων και των γυναικών
• Παροχή βοήθειας για τη διευκόλυνση και συνηγορία στην πρόσβαση των ωφελούμενων για την ρύθμιση προνοιακών αιτημάτων, δικαστικών, αστικοδημοτικών και νομικών εκκρεμοτήτων των ωφελούμενων. Επισημαίνεται ότι η θεσμική αρμοδιότητα και ο ελεγκτικός ρόλος των προνοιακών, δικαστικών κ.λπ υπηρεσιών εκτελούνται από τους αρμόδιους θεσμούς της διοίκησης. Τα στελέχη των Κέντρων Κοινότητας και των Παραρτημάτων τους συνδράμουν, διευκολύνουν και συμπαραστέκονται, δεν εκτελούν.
• Εξατομικευμένη ενημέρωση για θέματα δημόσιας Υγείας (δράσεις προαγωγής και αγωγής υγείας) και υποστήριξη της πρόσβασης σε δημόσιες υπηρεσίες (και μέσω συνοδείας του ωφελούμενου, όπου κρίνεται απαραίτητο), καθώς και προάσπιση και προαγωγή της υγείας με την ανάπτυξη περαιτέρω δράσεων που κρίνονται κάθε φορά απαραίτητες.
• Παροχή πρωτοβάθμιας ιατρικής περίθαλψης από Ιατρό (μέσω συμβάσεως έργου ή κατ’ αποκοπή παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών)
• Παρακολούθηση της πορείας των ωφελούμενων, καθώς και του πληθυσμού του οικισμού με ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία
• Συνδρομή στη σύνταξη και την παρακολούθηση του Τοπικού Σχεδίου Δράσης για την Ένταξη, την Ισότητα και τη Συμμετοχή των Ρομά καθώς και του πλάνου ένταξης του ωφελούμενου.

Υπηρεσίες που αποσκοπούν στην προώθηση της απασχόλησης

• Συμβολή και υποστήριξη για τη δημιουργία και ανάπτυξη Νέων Ελεύθερων Επαγγελματιών (Ν.Ε.Ε.), συνεταιρισμών και επιχειρήσεων κοινωνικής οικονομίας
• Συμβολή και υποστήριξη σε ήδη απασχολούμενους για τη διεύρυνση των επαγγελματικών τους προσόντων
• Υποστήριξη για την ανεύρεση εργασίας
• Προώθηση σε δράσεις συμβουλευτικής και κατάρτισης.

Υπηρεσίες ευαισθητοποίησης, ενημέρωσης και στήριξης

• Ευαισθητοποίηση του κοινωνικού συνόλου με στόχο την καταπολέμηση των διακρίσεων και άρση των στερεοτύπων και προκαταλήψεων
• Ενημέρωση /ευαισθητοποίηση και ενδυνάμωση του πληθυσμού των ωφελούμενων για θέματα απασχόλησης, εκπαίδευσης, στέγασης και δημόσιας Υγείας (δράσεις προαγωγής και αγωγής υγείας)
• Επίτευξη συνέργειας και συμπληρωματικότητας συναφών δράσεων και υπηρεσιών με δράσεις που τυχόν υλοποιούνται από τη κοινωνία των πολιτών ή και σε σχέση με άλλα χρηματοδοτικά μέσα της Ε.Ε.
• Η χαρτογράφηση φορέων σε τοπικό επίπεδο και η δικτύωση με άλλα Παραρτήματα και υπηρεσίες/φορείς που σχετίζονται με την ένταξη των Ρομά.

Β. Κέντρο Ένταξης Μεταναστών (KEM)

Η διεύρυνση της δράσης του Κέντρου Κοινότητας με τη δημιουργία του εν λόγω Παραρτήματος (ΚΕΜ) για την εξυπηρέτηση νόμιμα διαμενόντων μεταναστών, αιτούντων/δικαιούχων διεθνούς και προσωρινής προστασίας. Το ΚΕΜ, θα προσφέρει εξειδικευμένες υπηρεσίες ανάλογα με την ομάδα-στόχο, με σκοπό την υλοποίηση ενός ευρέως φάσματος δράσεων ένταξης, σε τοπικό επίπεδο με έμφαση στους τομείς της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας και στοιχείων της ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού, της απασχόλησης, εκπαίδευσης, υγείας, προστασίας και πρόνοιας, διαπολιτισμικότητας, κοινωνικής ασφάλισης, διαπολιτισμικής μεσολάβησης, στέγασης.

Τα ΚΕΜ παρέχουν τις ίδιες υπηρεσίες που παρέχουν τα ΚΚ δίνοντας έμφαση στις ιδιαίτερες ανάγκες της συγκεκριμένης ομάδας πληθυσμού. Αναλυτικά οι παρεχόμενες Υπηρεσίες, ανά Άξονα, είναι οι εξής:

1. Ενημέρωση, εξυπηρέτηση, συμβουλευτική στήριξη για θέματα ένταξης νόμιμα διαμενόντων μεταναστών, αιτούντων/δικαιούχων διεθνούς και προσωρινής προστασίας και δικτύωση

Η ενημέρωση και η παροχή κοινωνικοψυχολογικής στήριξης σε νόμιμα διαμένοντες μετανάστες και αιτούντες/δικαιούχους διεθνούς και προσωρινής προστασίας και ιδιαίτερα τις ευάλωτες ομάδες αυτών (π.χ. γυναίκες, παιδιά, κλπ.)

• Η ανάπτυξη μαθησιακής στήριξης παιδιών νόμιμα διαμενόντων μεταναστών και αιτούντων/δικαιούχων διεθνούς και προσωρινής προστασίας προσχολικής και σχολικής ηλικίας και η ενημέρωση για δράσεις γλωσσικής κατάρτισης ενηλίκων που υλοποιούνται στην περιοχή
• Η ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας και η καταπολέμηση της ξενοφοβίας, του ρατσισμού, της εμπορίας ανθρώπων, κλπ
• Η προαγωγή του εθελοντισμού και της διαπολιτισμικής αλληλεπίδρασης
• Η στήριξη της συμμετοχής των νόμιμα διαμενόντων μεταναστών και αιτούντων/δικαιούχων διεθνούς και προσωρινής προστασίας σε ομάδες, σε συλλόγους, σε οργανώσεις διαπολιτισμικού και διαθρησκειακού διαλόγου, κλπ
• Η δικτύωση με άλλα Κ.Ε.Μ και υπηρεσίες/φορείς που σχετίζονται με την ένταξη των νόμιμα διαμενόντων μεταναστών και αιτούντων/δικαιούχων διεθνούς και προσωρινής προστασίας.