Η Κατερίνη στον πυρήνα των πρώτων «πράσινων» πόλεων
- Εφαρμογή Καλών Πρακτικών Προστασίας Περιβάλλοντος στο Δήμο Κατερίνης / Environmental Excellence to Local Authorities
Στον «πυρήνα» των πρώτων Ελληνικών πόλεων μεσαίου μεγέθους, των πρώτων «πράσινων» πραγματικά πόλεων, που ενσωματώνουν στις διαδικασίες τους την συστηματική καταγραφή, αξιολόγηση και ανάδειξη του αστικού πράσινου, μέσω των «Τεχνολογιών Ψηφιοποίησης», συμπεριλαμβάνεται πλέον η πόλη της Κατερίνης.
Ο λόγος για το βραβευμένο (Βραβεία Περιβάλλοντος 2022 – «Environmental Awards 2022»)* Πρόγραμμα Εφαρμογής, «ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ-ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ», που «τρέχει» ο Δήμος Κατερίνης.
Σε διάστημα, μικρότερο από ένα χρόνο, από τη συγκεκριμένη βράβευση το Πρόγραμμα συνεχίζεται και περνά πλέον στο στάδιο της ολοκλήρωσης, σε ότι αφορά την πρώτη φάση του, ενώ ξεκίνησε και η δεύτερη φάση που αφορά στα δένδρα των Αύλειων Χώρων Σχολικών Μονάδων, με ανάλογες δράσεις.
Ειδικότερα, το εν λόγω πρόγραμμα που εμπνεύστηκε ο Δήμαρχος Κώστας Κουκοδήμος και υλοποιεί ο συντονιστής του προγράμματος Δασολόγος του Δήμου Κατερίνης, τ. Έκτακτος Καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, στο επιστημονικό πεδίο της Δασοκομίας Πόλεων, Δρ. Αθανάσιος Παπαδόπουλος, εστιάζει στις ποιοτικές και ποσοτικές παραμέτρους που αφορούν στην ικανότητα ή μη της «προσαρμογής», καθώς και της «προσαρμοστικότητας» του κάθε δασικού είδους δένδρου, στην εκτίμηση της υγείας και σταθερότητάς τους καθώς και στις συνθήκες του μικροκλίματος.
Όπως διευκρινίζει ο Δήμαρχος Κατερίνης, Κώστας Κουκοδήμος: «Για πρώτη φορά όλες οι ψηφιακές πληροφορίες του προγράμματος αυτού, δίνουν τη δυνατότητα στον Δήμο μας και στις υπηρεσίες του, να λειτουργούν «έξυπνα», διαδραστικά, ώστε να λαμβάνονται άμεσα και έγκαιρα αποφάσεις για άμεσες παρεμβάσεις με τη λήψη των κατάλληλων μέτρων, στα θέματα που αφορούν στην Αειφορική- Βιώσιμη Διαχείριση και στην «ζωντανή» παρουσία του αστικού πρασίνου στην πόλη της Κατερίνης».
Η ταυτότητα του Προγράμματος
1)Για πρώτη φορά, στην νεότερη ιστορία της πόλης της Κατερίνης ολοκληρώθηκε σε διάστημα μικρότερο των επτά μηνών ή αποτύπωση του πολύ μεγάλου αριθμού, που πλησιάζει τις επτά χιλιάδες δένδρα, των δενδροστοιχιών-παρόδιων νησίδων καθώς και των πεντακοσίων χιλιάδων και πλέον χαρακτηριστικών-μεταβλητών όλων των δένδρων (ποσοτικές και ποιοτικές μεταβλητές), με συνολική επίγεια μέτρηση και απογραφή κάθε πληροφορίας που αφορά σε κάθε δένδρο ξεχωριστά.
2) Για πρώτη φορά στο Δήμο της Κατερίνης ξεκίνησε από τις 11 Ιανουαρίου 2022 η ψηφιοποίηση των 500.000 και πλέον χαρακτηριστικών των δένδρων των Δενδροστοιχιών-Παρόδιων νησίδων, ενώ μέχρι σήμερα ολοκληρώθηκε η ψηφιακή εισαγωγή ποσοστού 95%, στους πίνακες excel, για κάθε δένδρο ξεχωριστά ανά οδό και τμήμα αυτής.
3) Δημιουργία Φωτογραφικής βάσης δεδομένων (αρχεία εικόνων JPEG) ατόμου και δενδροδόχου. Δημιουργείται ταυτόχρονα φωτογραφική βάση δεδομένων ατόμου και δενδροδόχου των δένδρων των πινάκων excel, η οποία θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για το «τώρα» αλλά και τις επόμενες δεκαετίες.
4) Ξεκίνησε η Χαρτογραφική ενσωμάτωση του κάθε δένδρου ξεχωριστά σε Ορθοφωτοχάρτες του 2015-2016 και σε λογισμικό περιβάλλον Autocad, καθώς και η Στατιστική – πολυκριτηριακή ανάλυση με το Στατιστικό λογισμικό S.P.S.S..
Με την ολοκλήρωση του Προγράμματος Εφαρμογής «ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ-ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ» ο Δήμος διαθέτει το κατάλληλο «εργαλείο» για να διαμορφώσει, από εδώ και πέρα πλέον, «καθαρές», επιστημονικές, σαφώς διακριτές κατευθυντήριες γραμμές και αρχές σχεδιασμού, συντήρησης και ανάπτυξης του αστικού πράσινου, με ενιαίο ολιστικό τρόπο, συστηματικά, για όλους τους «πράσινους» χώρους, στο πλαίσιο μιας αειφορικής-βιώσιμης πράσινης πόλης. Ο Σχεδιασμός αυτός, θα αφορά στο «τώρα» αλλά και στις επόμενες δεκαετίες, στις επόμενες γενιές των παιδιών μας, αποκλείοντας έτσι κάθε «λανθασμένη» παρέμβαση ειδικά στην επιλογή ειδών και στην διαχείριση των κλαδεύσεων ανά είδος και αποκλείοντας κατά το δυνατόν απλές «εμπειρικές» μεθόδους και τεχνικές, που δεν λαμβάνουν υπόψη την επιστημονική παρατήρηση και παρακολούθηση.
*Ενότητα 3. «Organization and Process Innovation», Υποενότητα «Sustainable Public Authorities», στην κατηγορία «Εφαρμογή Καλών Πρακτικών Προστασίας Περιβάλλοντος στο Δήμο Κατερίνης/Environmental Excellence to Local Authorities»
Αναλυτικές πληροφορίες για το πρόγραμμα διαβάστε εδώ:
Εφαρμογή Καλών Πρακτικών Προστασίας Περιβάλλοντος στο Δήμο Κατερίνης / Environmental Excellence to Local Authorities
Η Βράβευση του Δήμου Κατερίνης στα Βραβεία Περιβάλλοντος 2022 («Environmental Awards 2022») που αφορούσε και το πράσινο της πόλης μας της Κατερίνης, σε συνδυασμό με την ευαισθησία της Δημοτικής αρχής στα Περιβαλλοντικά ζητήματα, πυροδότησε ένα πρόσθετο αίσθημα ευθύνης, απέναντι στην κοινωνία και ειδικότερα στους δημότες της πόλης μας, για μια πόλη “πρότυπο” στον τομέα του Πράσινου και του Περιβάλλοντος γενικότερα.
Σε διάστημα, μικρότερο από ένα χρόνο, από τη συγκεκριμένη βράβευση του Δήμου Κατερίνης στα Βραβεία Περιβάλλοντος 2022 και ειδικότερα του Προγράμματος Εφαρμογής «ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ-ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ» (ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ: ΔΕΝΔΡΟΣΤΟΙΧΙΕΣ-ΠΑΡΟΔΙΕΣ ΝΗΣΙΔΕΣ), το Πρόγραμμα συνεχίζεται και περνά πλέον στο στάδιο της ολοκλήρωσης, σε ότι αφορά την πρώτη φάση του, ενώ ξεκίνησε και η δεύτερη φάση που αφορά στα δένδρα των Αύλειων Χώρων Σχολικών Μονάδων, με ανάλογες δράσεις. Επισημαίνεται ότι η βράβευση αυτή, του Προγράμματος Εφαρμογής, σύμφωνα με το πρωτόκολλο της Διοργάνωσης απονομής των Βραβείων που αναδεικνύουν και επιβραβεύουν καλές πρακτικές και πρωτοβουλίες για την Προστασία του Περιβάλλοντος και την Αειφορία, καθώς και Καινοτόμα «Πράσινα» έργα, Τεχνολογίες ή Προγράμματα, αφορά στην Ενότητα 3. «Organization and Process Innovation», Υποενότητα «Sustainable Public Authorities», στην κατηγορία «Εφαρμογή Καλών Πρακτικών Προστασίας Περιβάλλοντος στο Δήμο Κατερίνης/Environmental Excellence to Local Authorities».
Ειδικότερα το συγκεκριμένο πρόγραμμα που εμπνεύστηκε ο Δήμαρχος Κώστας Κουκοδήμος και υλοποιεί ο συντονιστής του προγράμματος Δασολόγος του Δήμου Κατερίνης, τ. Έκτακτος Καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, στο επιστημονικό πεδίο της Δασοκομίας Πόλεων, Δρ. Αθανάσιος Παπαδόπουλος, εστιάζει στις ποιοτικές και ποσοτικές παραμέτρους που αφορούν στην ικανότητα ή μη της «προσαρμογής» αλλά και της «προσαρμοστικότητας» του κάθε δασικού είδους δένδρου, στην εκτίμηση της υγείας και σταθερότητάς τους καθώς και στις συνθήκες του μικροκλίματος.
Παράλληλα αξιολογείται η αποτελεσματικότητα των δένδρων ως προς την απορρύπανση της πόλης της Κατερίνης, δηλαδή, ως προς τη δυνατότητά τους να απορροφούν και να «φιλτράρουν» τα αιωρούμενα σωματίδια (οργανικά χημικά, οξέα, μέταλλα και σκόνη) που ευθύνονται για την ατμοσφαιρική ρύπανση. Ως γνωστόν, τα δένδρα αποτελούν τους «πνεύμονες» ενός οικοσυστήματος μιας πόλης, απορροφούν το Διοξείδιο του άνθρακα (CO2) και παράγουν Οξυγόνο, παρέχουν ηχητική απομόνωση και αντιθορυβική προστασία, με δυνατότητες για σημαντικά ποσοστά μείωσης του θορύβου. Σε αρκετές περιπτώσεις τα υγιή δένδρα λειτουργούν ως «συμπαγείς» ανεμοφράκτες. Τα προαναφερόμενα στοιχεία αποτελούν τον κεντρικό «πυρήνα» δεδομένων, που απαιτούνται τόσο για την έρευνα όσο και για την ανάπτυξη των συγκεκριμένων Στρατηγικών Σχεδιασμού και Προσαρμογής της πόλης στην Κλιματική Κρίση με ολιστικό τρόπο.
Η «ακτινογραφία» του Προγράμματος (γεωτεχνικές λεπτομέρειες & χαρακτηριστικά):
ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ: ΔΕΝΔΡΟΣΤΟΙΧΙΕΣ-ΠΑΡΟΔΙΕΣ ΝΗΣΙΔΕΣ.
1) Για πρώτη φορά, στην νεότερη ιστορία της πόλης της Κατερίνης ολοκληρώθηκε σε διάστημα μικρότερο των επτά μηνών ή αποτύπωση του πολύ μεγάλου αριθμού, που πλησιάζει τις επτά χιλιάδες δένδρα, των δενδροστοιχιών-παρόδιων νησίδων καθώς και των πεντακοσίων χιλιάδων και πλέον χαρακτηριστικών-μεταβλητών όλων των δένδρων (ποσοτικές και ποιοτικές μεταβλητές), με συνολική επίγεια μέτρηση και απογραφή κάθε πληροφορίας που αφορά σε κάθε δένδρο ξεχωριστά. Μετρήθηκαν, υπολογίσθηκαν και εκτιμήθηκαν για κάθε δένδρο έως και ογδόντα (80) χαρακτηριστικά (ποσοτικές και ποιοτικές μεταβλητές). Στο πλαίσιο αυτό, προσδιορίζονται μεταξύ άλλων, ένας μοναδικός Κωδικός για κάθε δένδρο (Κωδικός δένδρου), δηλαδή η «ταυτότητα» του δένδρου, η επιστημονική του ονομασία, τα προβληματικά άτομα ή περιοχές, αλλά και το κατά πόσο το συγκεκριμένο δένδρο ή η συστάδα των δένδρων μπορεί να αντέξει στα «δύσκολα» ή να προσαρμοστεί σε δύσκολες συνθήκες περιβάλλοντος
Έτσι για πρώτη φορά αναγνωρίσθηκαν οι Βοτανικές-επιστημονικές ονομασίες όλων των δένδρων των Δενδροστοιχιών-Παρόδιων Νησίδων (κοντά στα 100 είδη & ποικιλίες), ενώ για πρώτη φορά επίσης, διαπιστώθηκε ότι από το σύνολο των χιλίων ογδόντα έξι οδών (1086) οδών, της υπό μελέτη περιοχής του αστικού ιστού της πόλης της Κατερίνης στο 64,7% των οδών δεν υπήρχε καθόλου πράσινο. Επίσης κάποια από τα είδη ήταν μοναδικά στον αστικό ιστό όπως το Acer obtusatum, Acer saccharinum, Ligustrum texanum, Pinus strobus κ.α.
Με την ολοκλήρωση του Προγράμματος Εφαρμογής «ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ-ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ» ο Δήμος διαθέτει το κατάλληλο «εργαλείο» για να διαμορφώσει, από εδώ και πέρα πλέον, «καθαρές», επιστημονικές, σαφώς διακριτές κατευθυντήριες γραμμές και αρχές σχεδιασμού, συντήρησης και ανάπτυξης του αστικού πράσινου, με ενιαίο ολιστικό τρόπο, συστηματικά, για όλους τους «πράσινους» χώρους, στο πλαίσιο μιας αειφορικής-βιώσιμης πράσινης πόλης. Ο Σχεδιασμός αυτός, θα αφορά στο «τώρα» αλλά και στις επόμενες δεκαετίες, στις επόμενες γενιές των παιδιών μας, αποκλείοντας έτσι κάθε «λανθασμένη» παρέμβαση ειδικά στην επιλογή ειδών και στην διαχείριση των κλαδεύσεων ανά είδος και αποκλείοντας κατά το δυνατόν απλές «εμπειρικές» μεθόδους και τεχνικές, που δεν λαμβάνουν υπόψη την επιστημονική παρατήρηση και παρακολούθηση.
2) Για πρώτη φορά στο Δήμο της Κατερίνης ξεκίνησε από τις 11 Ιανουαρίου 2022 η ψηφιοποίηση των 500.000 και πλέον χαρακτηριστικών των δένδρων των Δενδροστοιχιών-Παρόδιων νησίδων, ενώ μέχρι σήμερα ολοκληρώθηκε η ψηφιακή εισαγωγή ποσοστού 95%, στους πίνακες excel, για κάθε δένδρο ξεχωριστά ανά οδό και τμήμα αυτής. Με την ολοκλήρωση της ψηφιακής εισαγωγής θα ακολουθήσει ένας σύντομος επανέλεγχος όλων των πινάκων excel (383 πίνακες).
3) Δημιουργία Φωτογραφικής βάσης δεδομένων (αρχεία εικόνων JPEG) ατόμου και δενδροδόχου.
Δημιουργείται ταυτόχρονα φωτογραφική βάση δεδομένων ατόμου και δενδροδόχου των δένδρων των πινάκων excel, η οποία θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για το «τώρα» αλλά και τις επόμενες δεκαετίες.
4) Ξεκίνησε η Χαρτογραφική ενσωμάτωση του κάθε δένδρου ξεχωριστά σε Ορθοφωτοχάρτες του 2015-2016 και σε λογισμικό περιβάλλον Autocad, καθώς και η Στατιστική – πολυκριτηριακή ανάλυση με το Στατιστικό λογισμικό S.P.S.S..
Η ενσωμάτωση αυτή, αφορά στη δημιουργία επιπέδων (layers), με μία ή περισσότερες μεταβλητές – χαρακτηριστικά σε καθένα από αυτά, για ολόκληρη την περιοχή έρευνας ή τμήματά της (αστικός ιστός πόλης Κατερίνης). Με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνεται η ψηφιακή παρουσίαση των χαρακτηριστικών σε χαρτογραφικό υπόβαθρο (συμβατικούς ή ψηφιακούς χάρτες), ομαδοποιώντας τα δεδομένα και συγκρίνοντας τα μεταξύ τους σε ολόκληρη την πόλη ή σε περιοχές αυτής, ώστε να διευκολύνεται η εξαγωγή συμπερασμάτων για την υφιστάμενη κατάσταση περιβάλλοντος και την εξέλιξή της.
ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ: ΔΕΝΔΡΑ ΑΥΛΕΙΩΝ ΧΩΡΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ.
1) Για πρώτη φορά, στην νεότερη ιστορία της πόλης της Κατερίνης ολοκληρώθηκε σε διάστημα τριών μηνών ή αποτύπωση πεντακοσίων είκοσι πέντε (525), δένδρων των αύλειων χώρων των σχολείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης καθώς και των σαράντα δύο χιλιάδων (42000) ποσοτικών και ποιοτικών μεταβλητών τους, με συνολική επίγεια μέτρηση και απογραφή κάθε πληροφορίας που αφορά σε κάθε δένδρο ξεχωριστά.
Η καταγραφή, αποτύπωση, των ογδόντα (80) ποιοτικών & ποσοτικών χαρακτηριστικών-μεταβλητών σε κάθε δένδρο, όπως και στις Δενδροστοιχίες, αφορούσε μεταξύ άλλων την αναγνώριση ειδών, δείκτες σταθερότητας, δείκτες ασυμμετρίας, ανθεκτικότητα στην ατμοσφαιρική ρύπανση, στην ξηρασία, σε ακραίες θερμοκρασίες, τάξεις κόμης, τάξεις ζωτικότητας, τάση εξέλιξης, διαστάσεις, κατηγορία μεγέθους, προβλήματα-προσβολές, κλαδεύσεις, συντελεστής λυγερότητας, κατάσταση υγείας κ.α..
Συνεχίζεται η δεύτερη φάση με την αποτύπωση των δένδρων στους αύλειους χώρους των σχολείων της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
2)Δημιουργείται Φωτογραφική βάση δεδομένων για τα 525 δένδρα (αρχεία εικόνων JPEG) ατόμου και δενδροδόχου.
Mε αυτό το Πρόγραμμα Εφαρμογής, «ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ-ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ», η πόλη της Κατερίνης συμπεριλαμβάνεται πλέον στον «πυρήνα» των πρώτων Ελληνικών πόλεων μεσαίου μεγέθους, των πρώτων «πράσινων» πραγματικά πόλεων, που ενσωματώνουν στις διαδικασίες τους την συστηματική καταγραφή, αξιολόγηση και ανάδειξη του αστικού πράσινου, μέσω των «Τεχνολογιών Ψηφιοποίησης», διευκολύνοντας με τον τρόπο αυτό την εφαρμογή της Ίδιας ενιαίας ορθολογικής- επιστημονικής διαχείρισή του τόσο στο παρόν όσο και στις επόμενες δεκαετίες, αυξάνοντας έτσι το προσδοκώμενο «περιβαλλοντικό όφελος» και μειώνοντας ταυτόχρονα το «περιβαλλοντικό αποτύπωμα» από τις «μικρές» καθημερινές ανθρωπογενείς δραστηριότητες, τουλάχιστον στα όρια του Δήμου Κατερίνης.
Έτσι θα δημιουργηθούν βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα, ευνοϊκές συνθήκες θερμικής άνεσης και απορρύπανσης στο αστικό ιστό της πόλης, ιδιαίτερα στην άμβλυνση και τον περιορισμό των ακραίων κλιματικών συνθηκών και ιδιαίτερα της θερμοκρασίας, που επιδεινώνονται ολοένα και περισσότερο, τις τελευταίες δεκαετίες, λόγω της Κλιματικής αλλαγής (Climate change)» και της Υπερθέρμανσης του πλανήτη (Global warming)».
Για πρώτη φορά όλες οι ψηφιακές πληροφορίες του προγράμματος αυτού, δίνουν τη δυνατότητα στον Δήμο μας και στις υπηρεσίες του, να λειτουργούν «έξυπνα», διαδραστικά, ώστε να λαμβάνονται άμεσα και έγκαιρα αποφάσεις για άμεσες παρεμβάσεις με τη λήψη των κατάλληλων μέτρων, στα θέματα που αφορούν στην Αειφορική- Βιώσιμη Διαχείριση και στην «ζωντανή» παρουσία του αστικού πρασίνου στην πόλη της Κατερίνης.