Μετεγκατάσταση Ρομά: Η προχειρότητα της διοίκησης Χιονίδη οδήγησε σε «ναυάγιο»
Για ακόμη μια φορά η διοίκηση του Δήμου Κατερίνης βρίσκεται αντιμέτωπη με λάθη και παραλείψεις της προηγούμενης διοίκησης του Δήμου μας. Για ακόμη μια φορά, καλούμαστε να πάρουμε το ρόλο του αποδιοπομπαίου τράγου, και να γίνουμε δέκτες αρνητικών σχολιασμών από αυτούς που θα έπρεπε να λογοδοτούν οι ίδιοι. Πόσω μάλλον όταν η προχειρότητα και οι δικές τους παραλείψεις οδηγούν σε «ναυάγιο» το έργο της μετεγκατάστασης των Ρομά και αποβαίνουν σε βάρος μιας ευάλωτης κοινωνικής ομάδας.
Ο Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος (συγχρηματοδότης του έργου μαζί με το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων – Π.Δ.Ε.) με επίσημο έγγραφο προς το Υπουργείο Ανάπτυξης στις 21 Απριλίου 2023 γνωστοποίησε την απόφασή του να μην συνεχιστεί η χρηματοδότηση του έργου της προσωρινής μετεγκατάστασης πληθυσμού Ρομά στη θέση Πέλεκας του Δήμου Κατερίνης.
Ο λόγος που οδηγήθηκε σε αυτή την απόφαση είναι ότι ο χώρος που επιλέχθηκε ύστερα από υπόδειξη της προηγούμενης διοίκησης του δήμου, το 2018, αποδείχθηκε ακατάλληλος. Ειδικότερα, κατά την εκπόνηση της γεωτεχνικής μελέτης το 2022 διαπιστώθηκε περιβαλλοντική επιβάρυνση του εδάφους θεμελίωσης, καθώς και μη-καταλληλόλητα του εδάφους από άποψη μηχανικής αντοχής.
Στα πλαίσια εκπόνησης μελέτης εξυγίανσης για την απορρύπανση του χώρου κατατέθηκε μελέτη στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης για την αποκατάσταση του χώρου η οποία με τη σειρά της με απαντητικό έγγραφο (με την υπ. αριθμ. 238505.238566 απαντητική επιστολή) γνωστοποιεί ότι η επιλεχθείσα έκταση για την προσωρινή μετεγκατάσταση του πληθυσμού Ρομά, εντοπίζεται εντός οριοθετημένου (από το 2005) και αποκατεστημένου (το 2007) Χώρου Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (Χ.Α.Δ.Α.), γεγονός που αγνοούσε η σημερινή διοίκηση μέχρι εκείνη τη στιγμή, καθώς είχε ήδη στα χέρια της το Φ.Ε.Κ. χωροθέτησης και κανείς δε μπορούσε να διανοηθεί ότι κάτι τόσο σοβαρό δεν ελήφθη υπόψη. Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, η ύπαρξή του απαγορεύει ρητά τη δημιουργία οικισμού σε αντίστοιχο αποκατεστημένο χώρο.
Προκύπτει ότι όταν επιλέχθηκε ο συγκεκριμένος χώρος και υποδείχθηκε από την προηγούμενη διοίκηση, αποκρύφθηκε η ύπαρξη του ΧΑΔΑ και επιπλέον δεν εκπονήθηκαν όλες οι προβλεπόμενες προκαταρκτικές μελέτες και πέντε συναρμόδια υπουργεία υπέγραψαν τον Ιούλιο του 2019 (μόλις δυο ημέρες πριν τη διεξαγωγή των εθνικών εκλογών του 2019) την Κοινή Υπουργική Απόφαση για την έγκριση δημιουργίας οργανωμένου χώρου προσωρινής μετεγκατάστασης, στο συγκεκριμένο σημείο χωροθέτησης.
Ο Δήμος Κατερίνης ήταν σε διαρκή συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, τους εκπροσώπους των δότριων χωρών, τις διαχειριστικές αρχές και το Εθνικό Σημείο Επαφής του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου προκειμένου να βρεθεί το συντομότερο δυνατό εναλλακτική λύση για τη συνέχιση και υλοποίηση του έργου, μέσω άμεσης τροποποίησης της συμφωνίας επιχορήγησης. Για το σκοπό αυτό, υπέβαλε αλλεπάλληλα αιτήματα και προτάσεις προς τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό ΕΟΧ τόσο για ενδεχόμενη αλλαγή χωροθέτησης του οικισμού, όσο και για εναλλακτικό σενάριο για εκμίσθωση κατοικιών, ώστε να μη χαθεί η χρηματοδότηση.
Ωστόσο, το χρονοδιάγραμμα της υλοποίησης της πράξης, καθώς και η προγραμματική περίοδος του Χ.Μ. ΕΟΧ που ορίζεται στις 30 Απριλίου 2024 ήταν αποτρεπτικός παράγοντας για τον επανασχεδιασμό του έργου, καθώς απορρίφθηκε η προοπτική να δοθεί παράταση υλοποίησης του προγράμματος από τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο.
Επισημαίνεται ότι οι 56 οικογένειες του καταυλισμού, μετακινήθηκαν το 2018 από την περιοχή όπου έμεναν με την υπόσχεση από την τότε διοίκηση ότι άμεσα θα μετεγκατασταθούν στον νέο οικισμό και έκτοτε αναμένουν την ολοκλήρωση του έργου.
Προκύπτουν λοιπόν κρίσιμα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν:
– Γιατί ενώ γνώριζε η προηγούμενη διοίκηση για την ύπαρξη ΧΑΔΑ υπέδειξε το συγκεκριμένο ακατάλληλο χώρο;
– Γιατί δεν ενημέρωσε το δημοτικό συμβούλιο και τη νέα διοίκηση έγκαιρα για να μην βρεθούμε στο σημερινό αδιέξοδο;
Τέλος, πρέπει να αναφερθεί ότι με ενέργειες της σημερινής διοίκησης εγκρίθηκε η ένταξη επιπρόσθετων υποστηρικτικών ενεργειών στο πλαίσιο του έργου ύψους 400.000€, και έχουν ξεκινήσει οι δράσεις ενδυνάμωσης της τοπικής κοινότητας Ρομά, με στόχο την προετοιμασία των κατοίκων για την σταδιακή ένταξη τους στον αστικό ιστό.
Το «κατηγορώ» της μακέτας είναι πολύ εύκολο. Το δύσκολο όπως αποδεικνύεται είναι να υλοποιήσεις ένα έργο το οποίο θα έχει ως βασικά συστατικά το όραμα, τη φιλοσοφία, αρχές και αξίες.
Περιμένουμε τις απαντήσεις.
Η Διοίκηση του Δήμου θέλει να ευχαριστήσει τον Γ.Γ. Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας κ. Σταμάτη, τους υπηρεσιακούς παράγοντες του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, του Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων αλλά και του Δήμου Κατερίνης, που εργάστηκαν όλο αυτό το διάστημα προκειμένου να βρεθεί λύση. Η δική μας προσπάθεια συνεχίζεται και ήδη συζητάμε μια νέα πρόταση με το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων στο πλαίσιο νέου προγράμματος χρηματοδότησης.